دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی از حکم قانون نظارت در مسافرت های خارجی کارکنان دولت مستثنی هستند و تابع مصوبات ...

  دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی از حکم قانون نظارت در مسافرت های خارجی کارکنان دولت مستثنی هستند و تابع مصوبات هیئت امنای مربوط می باشند (دادنامه شماره ٩٨۰٩٩٧۰٩۰۶۰١۰۰٨٨ مورخ ٨/٣/١٣٩٨ هیئت تخصصی اداری و امور عمومی دیوان عدالت اداری)

* شماره پــرونده : هـ ع/ ٩٧/١٣٧٢

شماره دادنامه: ٩٨۰٩٩٧۰٩۰۶۰١۰۰٨٨

تاریخ: ٨/٣/٩٨

* شاکی: سازمان بازرسی کل کشور

*طرف شکایت: دانشگاه جامع علمی- کاربردی

*موضوع شکایت و خواسته : ابطال دستور بیستم هیأت امنای دانشگاه جامع علمی – کاربردی به تاریخ ١٢/۵/٩۵ در مورد ساماندهی مأموریت های خارجی  

* شاکی دادخواستی به طرفیت دانشگاه جامع علمی - کاربردی به خواسته ابطال دستور بیستم هیأت امنای دانشگاه جامع علمی- کاربردی به تاریخ ١٢/۵/٩۵ در مورد ساماندهی مأموریت های خارجی به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیأت عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می باشد:

« به استناد بند (ب) ماده ٢۰ قانون برنامه پنجم توسعه و در اجرای بخشنامه مورخ ٣١/٣/٩۵ مـرکز هیأت های امنا و هیأت های ممیزه وزارت متبوع آیین نامه ساماندهی مأموریت های خارجی اعضای هیأت علمی دانشـگاه، مراکز تحقیقاتی، پارک ها و مراکز رشد مطرح و به شرح پیوست شماره ٣ به تصویب رسید.» ( صفحه ٢۰ پرونده )

 *دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت :

١- به موجب ماده ١ قانون نظارت در مسافرت های خارجی کارکنان دولت مقرر شده است :

«برای نظارت بر امر مسافرت ها و مأموریت های غیر ثابت کارکنان دولت و کلیه دستگاه هایی که به نحوی از بودجه عمومی کشور و شرکت های دولتی استفاده می نمایند، هیاتی مرکب از نماینده رییس جمهور به عنوان رییس هیأت ، معاون وزیر امور خارجه، معاون وزیر اطلاعات، معاون وزیر دستگاه ذی ربط بدون حق رای و دو نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی به انتخاب مجلس به عنوان ناظر، در وزارت امور خارجه تشکیل می شود. این امر در حالی است که طبق ماده ٣ آیین نامه ساماندهی مأموریت های خارجی اعضای هیأت علمی دانشگاه علمی- کاربردی، ترکیب کارگروه نظارت بر مأموریت های خارجی مغایر با ترکیب مندرج در ماده ١ قانون صدرالذکر است.

٢- مطابق تبصره ٣ ماده ٣ قانون نظارت در مسافرت های خارجی کارکنان دولت، اعضای هیأت علمی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی که برای ارائه مقاله خود در کنفرانس های بین المللی معتبر که مورد تایید وزارتین علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هستند، شرکت می کنند از مفاد این طرح مستثنی هستند. اعضای هیأت علمی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی ، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای ارائه مقاله از این ماده مستثنی شده اند. این امر در حالی است که مطابق ماده ١ آیین نامه موضوع شکایت شـرکت اعضای هیأت علمی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی در همایش ها، سمینارها، کنفرانس ها از شمول مأموریت های خارجی مستثنی نشده است.

٣- دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی مطابق ماده ١ قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور از قوانین و مقررات عمومی مستثنی شده اند، در حالی که قانون نظارت بر مسافرت های خارجی دستگاه های اجرایی قانون خاص بوده و به این ترتیب دانشگاه ها و مراکز مذکور از شمول آن خارج نمی باشند.

*در پاسخ به شکایت مذکور ، مشاور رئیس و مدیر کل دفتر حقوقی وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری به موجب لایحه شماره ٢۰٢٢١/٩٧/م مورخ ٣/۶/١٣٩٧ به طور خلاصه توضیح داده است که:

١- مطابق ماده ١ قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور، به دانشگاه اجازه داده شده است که بدون رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاه های دولتی به ویژه قانون محاسبات عمومی، قانون مدیریت خدمات کشوری، قانون برگزاری مناقصات و فقط در چهارچوب مصوبات و آیین نامه های مالی ، معاملاتی ، اداری ، استخدامی و تشکیلاتی مصوب هیأت امنا عمل نمایند. بر اساس ماده ١ قانون صدرالذکر، امور اداری، استخدامی و تشکیلاتی از مصـادیق صلاحیت های هیأت امنا می باشد و از طرفی ، اعضای هیأت علمی دانشگاه به عنوان مستخدمین ویژه که صـرفاً در دانشگاه ها مصداق دارند و تبعاً ، امور مربوط به فعالیت و اشتغال ایشان و نیز مرخصی و مأموریت و سفرهای دانشگاهی و کاری آنها، ذیل امور اداری و استخدامی بوده و در محدوده صلاحیت های مقررات گذاری هیأت امنا قرار می گیرد. با عنایت به این موضوع ، استدلال سازمان بازرسی کل کشور در خاص تلقی کردن قانون نظارت بر مسافرت های خارجی دستگاه های اجرایی و مستثنی بودن این قانون از شمول ماده ١ قانون صدرالذکر ، صحیح نبوده و اساساً مصوبه هیأت امنای این دانشگاه مغایرتی با قانون نظارت بر سفرهای خارجی کارکنان دولت ندارد. چرا که ماده ١ قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور ، شمولیت قانون نظارت مذکور را بر دانشگاه ها ، تخصیص زده است.

٢- ابلاغیه شماره ٢٨۶٩١/٩۴ م /٢٧٨۵۵ موخ ٢١/١۰/١٣٩۴ معاونت حقـوقی رییس جمهور نیز مـؤید این است که دانشگاه ها صلاحیت تنظیم آیین نامه اختصاصی در خصوص ساماندهی مأموریت های خارجی اعضای هیأت علمی خود را دارند.

٣- استناد سازمان بازرسی کل کشور به مغایرت ماده ١ آیین نامه ساماندهی مأموریت های خارجی اعضای هیأت علمی دانشگاه جامع علمی - کاربردی با تبصره ٣ ماده ٣ قانون نظارت بر سفرهای خارجی کارکنان دولت نیز مطابق موازین قانونی نمی باشد. چرا که آیین نامه مورد بحث ، حتی استثناهای مقرر در تبصره ٣ ماده ٣ قانون صدرالذکر را تحت الشعاع قرار نداده و متعرض آن نشده است. زیرا هیچ یک از مصادیق مأموریت های خارجی مشمول آیین نامه ، ارایه مقاله را در بر نمی گیرد و شامل موارد دیگری از مأموریت های خارجی اعضای هیأت علمی می شود که از قانون یاد شده مستثنی نشده است.

رأی هیأت تخصصی اداری و امور عمومی

در خصوص شکایت سازمان بازرسی کل کشور مبنی بر ابطال دستور بیستم هیأت امنای دانشگاه جامع علمی- کاربردی به تاریخ ١٢/۵/٩۵ در مورد ساماندهی مأموریت های خارجی، نظر به اینکه قانون نظارت بر مسافرت های خارجی مصوب سال ١٣٧٣ از مقررات عمومی و عام بوده و قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور مصوب ١٣٩۵ قانون خاص نسبت به دانشگاهها بوده و رعایت کلیه قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاههای دولتی به ویژه قانون محاسبات عمومی کشور مستثنی شده و در تبصره ٢ مصوبه مورد اعتراض نیز تصریح شده که مصوبه کارگروه باید به نهادهای مربوطه از جمله وزارت خارجه ارسال شود. بنابراین مصوبه مطابق قانون و در حدود اختیارات مرجع وضع بوده و مستنداً به بند «ب» ماده ٨۴ قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری رای به رد شکایت صادر و اعلام می گردد. این رأی ظرف بیست روز از تاریخ صدور، از سوی رئیس محترم دیوان یا ده نفر از قضات دیوان قابل اعتراض است.

سید کاظم موسوی- رئیس هیأت تخصصی اداری و امور عمومی دیوان عدالت اداری