پرداخت حقوق و فوق العاده های ایام مرخصی زایمان ۶ ماه تا ٩ ماه زنان شاغل در بخش غیردولتی و خصوصی بر عهده سازمان تأمین اجتماعی است

  پرداخت حقوق و فوق العاده های ایام مرخصی زایمان ۶ ماه تا ٩ ماه زنان شاغل در بخش غیردولتی و خصوصی بر عهده سازمان تأمین اجتماعی است (دادنامه شماره ٢٨٨ الی ٣۰۵ و ٣۰٧ مورخ ٣١/٢/١٣٨٩ هیئت عمومی دیوان عدالت اداری)

شماره دادنامه: ٢٨٨ الی ٣۰۵ و ٣۰٧

تاریخ دادنامه: ٣١؍٢؍١٣٩٨

شماره پرونده: ٩٧؍٢۴٧٧، ٩٧؍٢۴٧٨، ٩٧؍٢۴٧٩، ٩٧؍٢۴٨۰، ٩٧؍٢۴٨١، ٩٧؍٢۴٨٢، ٩٧؍٢۴٨٣، ٩٧؍٢۴٨۴، ٩٧؍٢۴٨۵، ٩٧؍٢۴٨۶، ٩٧؍٢۴٨٧، ٩٧؍٢۴٨٨، ٩٧؍٢۴٨٩، ٩٧؍٢۴٩۰، ٩٧؍٢۴٩١، ٩٧؍٢۴٩٢، ٩٧؍٢۴٩٣، ٩٧؍٢۴٩۴

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

اعلام کنندگان تعارض: ١-آقـای آقاشاهی (مدیرکل دبیرخانه مرکزی و دفاتر استانی) دیوان عدالت اداری خانم ها: ٢- نگار رستـگار ٣- سانـاز جمالی ۴- الهه شجاع نیا ۵- گونا خـانی ۶- نرگس پلیمی نسب ٧- فرشته عاکفی ٨- فاطمه سارانی نـژاد ٩- لیلا خـاکی جـوان ١۰- شهـلا صفاری ١١- آرزو مهرپارسا ١٢-سیمـا زواری ١٣- یاسمن عطا الهی اشکور ١۴- نیلوفر سرکاری کـور عباسلو ١۵- زهرا مناجاتی ١۶- فـاطمه قاسمی ١٧- شـرکت مجتمع صنعتی اسفراین ١٨- منصوره شادی ١٩- رویا رحیمی بافرائی ٢۰- مرضیه کرمی

موضوع: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری 

 گردش کار: زنانی که شاغل در بخش غیردولتی خصوصی بوده و صندوق بازنشستگی آنها تأمین اجتماعی بوده و زایمان کرده بودند به موجب دادخواستی به طرفیت سازمان تأمین اجتماعی خواستار پرداخت و حقوق فوق العاده های ایام مرخصی زایمان افزایش یافته از ۶ ماه به ٩ ماه شده اند و شعب دیوان عدالت اداری در رسیدگی به دادخواست آنها به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است:

الف: شعب بدوی ۵٢، ١۴، ۴٧، ٢۵، ١٢، ۴٩، ٣۵ و ۵٨ دیوان عدالت اداری در رسیدگی به خواسته تقاضای افزایش مرخصی زایمان از ۶ ماه به ٩ ماه و پرداخت حقوق و مزایا به موجب دادنامه های شماره ٩۶۰٩٩٧۰٩۵٧٧۰۰٢٩٣-۶؍٢؍١٣٩۶، ٩۶۰٩٩٧۰٩۵٧٧۰۰٣١٧-۶؍٢؍١٣٩۶، ٩۶۰٩٩٧۰٩۵٧٧۰۰٣٧٨-١١؍٢؍١٣٩۶، ٩۶۰٩٩٧۰٩۵٧٧۰۰۴٣٨-١۶؍٢؍١٣٩۶، ٩۴۰٩٩٧۰٩۰١۴۰۰۶١٧-٢۰؍٣؍١٣٩۴، ٩۶۰٩٩٧۰٩۰٢۵۰۰٢١۴ -٧؍١؍١٣٩۶، ٩۵۰٩٩٧۰٩۰٢۵۰١٩٩٢-٢٢؍٩؍١٣٩۵، ٩۵۰٩٩٧۰٩۰٢۵۰٢۵٧٨-۵؍١١؍١٣٩۵، ٩۵۰٩٩٧۰٩۰١٢۰١١٧۵-۵؍١۰؍١٣٩۵، ٩۶۰٩٩٧۰٩۵٧۴۰۰٢۵٩-٢۰؍٢؍١٣٩۶، ٩۵۰٩٩٧۰٩۵٧۴۰١۵٨۴-٢۴؍٩؍١٣٩۵، ٩۵۰٩٩٧۰٩۵٧۴۰١٧٢٣ -١٢؍١۰؍١٣٩۵، ٩۵۰٩٩٧۰٩۵٧۴۰١۵۵٧-٢٢؍٩؍١٣٩۵، ٩۵۰٩٩٧۰٩۰٣۵۰٢٨٩۰-٧؍٩؍١٣٩۵، ٩۶۰٩٩٧۰٩۰٢۵۰۰۴۵۰ -٢١؍١؍١٣٩۶، ٩۶۰٩٩٧۰٩۵٧۴۰۰٢۵۶-٢۰؍٢؍١٣٩۶، ٩۵۰٩٩٧۰٩۵٧۴۰١۵۴٣-٢١؍٩؍١٣٩۵، ٩۵۰٩٩٧۰٩۵٧۴۰٢۵١ -٢٢؍١٢؍١٣٩۵، ٩۵۰٩٩٧۰٩۰٣۵۰٢۴۵۶-١۰؍٧؍١٣٩۵، ٩۵۰٩٩٧۰٩۰٣۵۰٢١٢۰-١٣؍۶؍١٣٩۵، ٩۵۰٩٩٧۰٩۰٣۵۰٣۵١۴ -۶؍١١؍١٣٩۵، ٩۶۰٩٩٧۰٩۰٣۵۰۰۰۰۵-۵؍١؍١٣٩۶، ٩۶۰٩٩٧۰٩۰٣۵۰۰۰١٣-۵؍١؍١٣٩۶ با این استدلال که اولاً: به موجب تبصره ٢ ماده واحده اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده مصوب ١٣٩٢ دولت مجاز به افزایش مدت مرخصی زایمان تا ٩ ماه شده است. ثانیاً: به موجب بند ١ تصویب نامه شماره ٩٢۰٩١ت۴۶۵٢٧هـ-٣١؍١؍١٣٩۴ صـادره از هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مـورد تأیید قرار گرفته است. ثالثاً: پرداخت حقوق و فوق العاده های شاغلین غیردولتی در خصوص مرخصی ٩ ماهه زایمان همانند مرخصی ۶ مـاه سابق بـر اساس قـوانین و مقررات مـربوطه و به دلیل شمول مقررات تأمین اجتماعی بر این دسته از شاغلین بر عهده سازمان تأمین اجتماعی می باشد، حکم به وارد دانستن شکایت و الزام تأمین اجتماعی به اجابت خواسته شاکیان صادر کرده اند.

 آراء شماره ٩۵۰٩٩٧۰٩۰۵۶۰١٢٨٣- ١٧؍٩؍١٣٩۵، ٩۶۰٩٩٧۰٩۵۶١۰۰١٢۴-٣؍٢؍١٣٩۶، ٩۶۰٩٩٧۰٩۵۵٣۰١۰٣۴-٧؍٣؍١٣٩۶، ٩۶۰٩٩٧۰٩۵۶٣۰١۵۴٣-٧؍۴؍١٣٩۶، ٩۶۰٩٩٧۰٩۵۶١۰۰۶۶۶- ١۶؍٣؍١٣٩۶ در شعب ١، ۴، ٢ و ٢٨ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری عیناً تأیید شد. 

در اثر تجدیدنظر خواهی از سایر آراء مذکور، شعبه ٢٧ تجدیدنظر (١۰ سابق) دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه های شماره ٩۶۰٩٩٧۰٩۵۶۰۰١۰۰۴-١٢؍۴؍١٣٩۶، ٩۶۰٩٩٧۰٩۵۶۰۰۰٩٢۰-١۰؍۴؍١٣٩۶، ٩۵۰٩٩٧۰٩۵۶۰۰٢٢٨١ -١٨؍١١؍١٣٩۵، ٩۶۰٩٩٧۰٩۵۶۰۰۰٩٨٢-١٢؍۴؍١٣٩۶، ٩۵۰٩٩٧۰٩۵۶۰۰٢۰٩۵-٩؍١١؍١٣٩۵، ٩۶۰٩٩٧۰٩۵۶۰۰۰٩٩٩ -١٢؍۴؍١٣٩۶، ٩۶۰٩٩٧۰٩۵۶۰۰١١١٣-١٣؍۴؍١٣٩۶، ٩۵۰٩٩٧۰٩۵۶۰۰٢۰٩٧-٩؍١١؍١٣٩۵، ٩۶۰٩٩٧۰٩۵۶۰۰۰١٢٣ -٢؍٢؍١٣٩۶، ٩۵۰٩٩٧۰٩۵۶۰۰٢٢۵۴-١٧؍١١؍١٣٩۵، ٩۶۰٩٩٧۰٩۵۶۰۰۰٢۶٧-۶؍٢؍١٣٩۶، ٩۶۰٩٩٧۰٩۵۶۰۰۰٢٢٣ -٣؍٢؍١٣٩۶، ٩۵۰٩٩٧۰٩۵۶۰۰٢۰١۰-٢۵؍١۰؍١٣٩۵، ٩۶۰٩٩٧۰٩۵۶۰۰۰٩٩٣-١٢؍۴؍١٣٩۶، ٩۵۰٩٩٧۰٩۵۶۰۰٢٢۵۵ -١٧؍١١؍١٣٩۵، ٩۶۰٩٩٧۰٩۵۶۰۰۰٨۵۰-٢٩؍٣؍١٣٩۶، ٩۶۰٩٩٧۰٩۵۶۰۰١١۰١-١٣؍۴؍١٣٩۶ با استدلال زیر آراء مذکور را نقض می کند:

با توجه به رأی شماره ١٣٢٨-١٩؍٨؍١٣٩٣ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، مراجع متبوع مستخدم ملزم به اعطای مرخصی ٩ ماهه زایمان موضوع تبصره ٢ ماده واحده قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده مصوب ١٣٩٢ می باشند و شاکی هم که از کارکنان بخش غیردولتی است باید دستگاه متبوع خود را طرف شکایت قرار دهـد و از این رو هیچ گونـه رابطه استخدامی بـا سازمان تأمین اجتماعی نداشته و خـواسته متوجه این سازمان نمی باشد و این سازمان صرفاً مکلف به انجام وظایف قانونی مذکور در ماده ۵٩ قانون تأمین اجتماعی می باشد، به لحاظ عدم توجه دعوا به سازمان تأمین اجتماعی قرار رد شکایت صادر کرده اند.

 شعبه ٨ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری نیز در مقام رسیدگی به تجدیدنظر خواهی از رأی شماره ۶١٧-٢۰؍٣؍١٣٩۴ شعبه ١۴ بدوی دیوان عدالت اداری به شرح زیر استدلال کرده است:

در خصوص دعوای تجدیدنظرخواهی سازمان تأمین اجتماعی (اداره کل تأمین اجتماعی استان تهران) به طرفیت خانم نگار رستگار نسبت به دادنامه شماره ۶١٧- ٢۰؍٣؍١٣٩۴ موضوع پرونده کلاسه ۶۴٨ صادره از شعبه ١۴ بدوی دیوان که به موجب آن حکم به ورود شکایت صادر شده است با توجه به مفاد اوراق و محتویات پرونده صرف نظر از آن که شاکی دلیلی بر استفاده از مرخصی (گواهی استراحت) ارائه ننموده است، نظر به اینکه افزایش مرخصی و موافقت با آن از ۶ ماه به ٩ ماه از وظایف دستگاه متبوع مستخدم می باشد و در فرض رعایت شرایط قانونی، تأمین اجتماعی مکلف به انجام وظایف قانونی (اجرای ماده ۵٩ قانون تأمین اجتماعی می باشد، لذا با وصف موجود دعوی متوجه سازمان تأمین اجتماعی نبوده و به استناد مواد ۶۵ و ٧١ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری رأی معترض عنه نقض و در اجرای بند پ ماده ۵٣ قانون فوق الذکر قرار رد شکایت شاکی صادر و اعلام می گردد. رأی صادره قطعی است.

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ٣١؍٢؍١٣٩٨ با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

اولاً: تعارض در آراء محرز است.

ثانیاً: با توجه به اینکه در تبصره ٢ قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده مصوب سال ١٣٩٢ به دولت اجازه داده شده است مرخصی زایمان مادران را به ٩ ماه افزایش دهد و هیأت وزیران نیز به موجب مصوبه شماره ٩٢۰٩١؍ت۴۶۵٢۵٧هـ- ١٩/۴/١٣٩٢ مدت مرخصی زایمان (یک و دوقلو) زنان شاغل در بخش های دولتی و غیردولتی ٩ ماه تمام با پرداخت حقوق و فوق العاده های مربوط تعیین کرده است و هیأت عمومی دیوان عدالت اداری نیز بـه موجب رأی شماره ٢٢۵-٢٢۴ مـورخ ٢٢/۴/١٣٩۵ بند موصوف از مصوبه مذکور را ابطال نکرده است، بنابراین پرداخت حقوق و فوق العاده های مربوط در بخش غیر دولتی در مرخصی زایمان از ۶ ماه به ٩ ماه از حقوق مادران شاغل در بخش های غیردولتی است و از آنجا که هیأت عمومی دیوان عدالت اداری پیش از این در رأی شماره ١٣٢٨- ١٩؍٨؍١٣٩٣ با استناد به ماده ۶۴ قانون تأمین اجتماعی سازمان تأمین اجتماعی را در صورتی از پرداخت حقوق و مزایای ایام مرخصی زایمان واجد تکلیف ندانسته که کارفرمایان طبق قوانین و مقررات مکلف باشند حقوق یا مزد بیمه شدگان را بپردازند، بنابراین چون در قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده مصوب سال ١٣٩٢ و مصوبه شماره ٩٢۰٩١/ت۴۶۵٢٧هـ- ١٩؍۴؍١٣٩٢ هیأت وزیران، تکلیفی متوجه کارفرمایان زنان شاغل در بخش غیردولتی در پرداخت حقوق و فوق العاده های ایام مرخصی زایمان پیش بینی نشده است، سازمان تأمین اجتماعی مکلف به پرداخت حقوق و فوق العاده های مربوط است و رویه جاری در سازمان تأمین اجتماعی در خصوص مورد چه در زمانی که مرخصی زایمان طبق ماده ٣ قانون ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی مصوب سال ١٣٧۴ و قانون اصلاح ماده ٣ قانون مذکور مصوب سال ١٣٨۶، ۴ و ۶ ماه تعیین شده بود، حقوق مربوط به مادران پرداخت می شده است، بنا به مراتب با افزایش مرخصی زایمان به ٩ ماه نیز تکلیف کماکان متوجه سازمان تأمین اجتماعی است و آراء صادر شده به وارد دانستن شکایت به شرح مندرج در گردش کار صحیح و موافق مقررات تشخیص شد. این رأی به استناد بند ٢ ماده ١٢ و ماده ٨٩ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.

مرتضی علی اشراقی- معاون قضایی دیوان عدالت اداری